Verbeter je harpspel met dynamiek

In dit blog een onderwerp dat je harpspel echt tot leven kan brengen: Dynamiek.
Dynamiek in de muziek is een ander woord voor het verschil tussen hard en zacht spelen.
Als je een verhaal verteld dan wil je soms fluisteren om een geheim te vertellen, en soms wil je je stem verheffen om iets belangrijks te benadrukken. Dit is precies wat dynamiek doet in de muziek, het helpt je om je verhaal boeiender te maken.

Waarom is dynamiek eigenlijk belangrijk? Als je geen dynamiek gebruikt bij het harpspelen klinkt je spel een beetje vlak en saai. Door te spelen met hard en zacht geef je je muziek meer diepte en emotie. Door op de juiste manier de snaren te bespelen kun je een breed scala aan klanken en sterktes laten horen.

Meest voorkomende basisbegrippen voor dynamiek

• Hard en zacht spelen
  Bij dynamiek draait het om contrast. Je wilt verschillende sterktes gebruiken om je muziek interessant te maken. Het ene moment speel je heel zacht, bijna fluisterend, en het volgende moment laat je je harp luid en krachtig klinken.
• Piano en Forte
  Hier hebben we een paar Italiaanse termen. In de muziek gebruiken we vaak het woord “Piano”, afgekort met een “P”, om aan te geven dat je zacht moet spelen. Het woord “Forte”, afgekort met een “F” wordt gebruikte om aan te geven dat je hard moet spelen.

Dynamische Symbolen

Om in de bladmuziek te kunnen zien hoe hard of zacht je moet spelen worden er symbolen gebruikt, hieronder vindt je de meest gebruikte:

• P (Piano)
  De letter “P” staat voor “Piano” wat in het Italiaans “zacht” betekent.
  Dus als je een “P” in de bladmuziek ziet staan dan ga je daar zachtjes spelen.

• PP (Pianissimo)
  Twee keer een “PP” betekent “Pianissimo”, ofwel “heel zacht”. Hier ga je dus nog zachter spelen als je al deed bij “Piano”.

• F (Forte)
  De letter “F” staat voor “Forte”, wat “sterk” betekent. Als er dan een “F” in de bladmuziek staat dan ga je hard op je harp spelen

• FF (Fortissimo)
  Twee keer een “FF” staat voor “Fortissimo”, ofwel “heel sterk”. Als je dit teken in je bladmuziek tegenkomt ga je zo sterk als je kunt spelen. Dus nog harder als bij “F”.

• MF (Mezzo-forte)
  “Mezzo-forte” betekent “matig luid”. Dit zit dus tussen Piano en Forte in. Je speelt dan niet te zacht en niet te hard.

• MP (Mezzo-piano)
  “Mezzo-piano” betekent “matig zacht”. Ook dit is een middenweg tussen Piano en Forte in.

Overgangsdynamiek

In de muziek kennen we ook de term Overgangsdynamiek, hierbij ga je geleidelijk aan harder of zachter spelen.

• Crescendo (cresc.):  Dit betekent dat je geleidelijk aan luider moet gaan spelen.
  Je begint met fluisteren en gaat steeds harder praten.

• Decrescendo (decresc.) of Diminuendo (dim.). Dit zijn twee verschillende woorden die hetzelfde betekenen. Ze betekenen dat je geleidelijk aan steeds wat zachter moet gaan spelen. Het is niet de bedoeling dat je van de ene noot naar de volgende noot van hard naar zacht gaat, maar echt geleidelijk aan dus verspreid over meerdere noten of maten.

Het toepassen van deze dynamische tekens is een techniek waar je wel even op zult moeten oefenen, maar dat geeft niets want als je het uiteindelijk in de vingers hebt zul je ervan genieten dat je je songs weer stukken mooier ermee maakt.
Zometeen geef ik je meerder tips om te oefenen met dynamiek.

Hoe dynamiek de muziek beïnvloedt:

Dynamiek zorgt voor contrast in je muziek, net zoals licht en schaduw in een schilderij. Zonder contrast zou alles vlak en eentonig klinken. Door te variëren tussen hard en zacht spelen, creëer je spannende en boeiende muzikale momenten.

Muziek is een taal van emoties, en dynamiek is één van de krachtigste manieren om die emoties over te brengen.
Zacht spelen kan een gevoel van tederheid of verdriet oproepen, terwijl hard spelen vreugde en kracht uitstraalt. Door te spelen met dynamiek kun je je luisteraar diep raken en meenemen in je muzikale verhaal.

Praktische oefeningen voor de dynamiek

De stap die je nu moet gaan nemen is als volgt: Nadat je de song of het nummer hebt ingestudeerd wat betreft de juiste noten met de juiste vingerzetting en het juiste ritme ga je kijken naar de dynamische tekens die in de bladmuziek staan. Doe dit dus niet direct vanaf het begin want dan heb je veel te veel tegelijk om over na te denken en dan gaan de dingen mis.

Je kunt de diverse dynamische tekens op de volgende manier gaan oefenen:

• Als je een song kunt spelen wat noten en ritme betreft kun je de hele song zachtjes gaan spelen  (P) en vervolgens nog een keer maar nu op je allerzachtst (PP).
• Natuurlijk ga je daarna de hele song op z’n hardst spelen (F) en daarna nog harder (FF)
• Je kunt dit ook combineren door de eerste regel hard te spelen, dan de tweede regel zacht, de derde regel weer hard, de vierde regel weer zacht enz. tot het eind.
• Je kunt de herhalingen in een stuk ook gebruiken om je dynamiek te oefenen. Speel de herhaling tegengesteld aan de eerste keer. Dus speelde je eerst hard, dan doe je de herhaling zacht, en omgekeerd.
• Dan ga je het stuk zachtjes beginnen en ga je proberen om aan het eind van de eerste of tweede regel hard te spelen. Zo oefen je jezelf dus in het spelen van Crescendo.
• Om het wat moeilijker te maken begin je weer zachtjes maar neemt dan het hele stuk de tijd om steeds harder te worden zodat je aan het eind Fortissimo speelt.
• En dit kunnen we natuurlijk ook omdraaien. Begin hard en oefen erop dat je aan het eind van de eerste of tweede regel zachtjes speelt.
• En tot slot begin vooraan met hard spelen en bouw  het geleidelijk aan af zodat je aan het eind van het stuk heel zachtjes speelt.

Door het regelmatig oefenen van deze oefeningen, die ook gewoon leuk zijn om te doen, zul je merken dat je harpspel  expressiever en boeiender wordt. En zoals bij alles geldt: Hoe meer je de oefeningen doet en herhaald, hoe mooier de diverse overgangen gaan worden en dus ook je harpspel. Experimenteer, speel en geniet er vooral van.

Extra Tips:

• Neem een stuk dat je al kunt spelen en bekijk alle dynamische tekens die erin voorkomen. Geef de tekens een extra kleurtje met stift zodat ze goed opvallen. (Als je niet in je bladmuziek wilt kleuren dan kopieer je eerst je bladmuziek en ga je daar je aantekeningen in maken). Nu ga je het stuk spelen en richt je je helemaal op de dynamische tekens.
  Staan er in de bladmuziek geen dynamische tekens vermeld dan ga je ze er zelf inzetten. Dat zal even wennen zijn, maar je zult al gauw ontdekken dat je op bepaalde plekken al een gevoel erbij hebt om sterker of zachter te spelen. Laat je gevoel en emotie hierbij werken.
• Als je dan het stuk geoefend hebt met de dynamiek erin verwerkt, ga je het nogmaals spelen en zet je de opname van je mobiele telefoon aan (alleen geluid of ook video, maakt niet uit en kan allebei). Na het opnemen ga je de opname afluisteren en kom je erachter of je het gebruik van de dynamische tekens goed vindt of dat het hard veel harder kan en het zacht veel zachter. Deze tip helpt je zoveel om te ontdekken of je op de goede weg bent en je bewust te worden of het overeenkomt met zoals jij in gedachte had.

Vermijd de volgende fouten

• Vermijd het gebruik van te weinig of juist teveel dynamiek.
  Als je teveel gefocust bent op de noten en het ritme zul je weinig met hard en zacht werken. Maar het kan ook gebeuren dat je zo enthousiast bent dat je teveel gebruikt. Ook hier geldt de tip om jezelf regelmatig op te nemen en terug te luisteren, zo ontdek je al snel of het teveel of te weinig is.
• Van de ene noot naar de andere noot direct van hard naar zacht overgaan.
  Oefen dus geleidelijke overgangen zodat je mooi van hard naar zacht of andersom kunt gaan. Het werkt vaak goed om daar een hele regel uit je bladmuziek voor te gebruiken. Kies één regel en ga die wel tien of twintig keer herhalen en gebruik iedere keer de hele regel om van klankkleur te veranderen. Als je dit met één regel veel herhaald zul je merken dat je steeds mooier geleidelijk aan harder of zachter kunt gaan spelen.

Conclusie

Hopelijk voel je je nu na het lezen van dit blog, zekerder en meer gemotiveerd om dynamiek in je harpspel toe te gaan passen. Het brengt emotie in je spel en verfraaid de muziek.
Experimenteer, herhaal, speel, neem jezelf op, leer van fouten die je maakt en geniet van je vooruitgang en van het harpspelen.

Gebruik jij al geregeld dynamiek in je spel of ben je daar nog niet aan toe? Laat het hieronder in een reactie weten!