Hoe ga jij een haakjes harp stemmen

Een haakjes harp stemmen, hoe heb ik dat geleerd

Heb je net een mooie harp in huis (gekocht of gehuurd) en dan blijkt na een paar dagen dat hij al wat vals begint te worden en het dus tijd wordt om hem te stemmen.
Hoogstwaarschijnlijk stel je dat uit tot morgen of overmorgen of tot het weekend want dan heb je meer tijd.
En als je er dan eindelijk aan gaat beginnen zie je er toch eigenlijk wel een beetje tegenop. Je weet dat het moet maar wat een karwei zal dat wel niet zijn!

Ik zal je zeggen, ik begrijp je helemaal want ook ik heb daar mee te maken gehad. Het is ook niet niks een haakjes harp stemmen met zo’n 34 snaren die allemaal goed gestemd moeten worden. Toen ik voor het eerst ging stemmen waren er nog geen eens stemapparaten.

Stemmen met een stemvork

Ik heb nog een stemvork gebruikt, die gaf de toon A aan. 
Ik sloeg de stemvork tegen mijn pols en zette daarna de onderkant van de stemvork op de klankkast en zo kreeg ik een mooie A te horen. Daarna moest ik de middelste A zo bijdraaien dat hij hetzelfde klonk als de stemvork. 
Vanaf die A had ik een heel schema van mijn lerares gekregen om in kwinten en oktaven (wat die termen betekenen mag je voor nu wel vergeten) de harp verder te stemmen.
En alles op gehoor met als resultaat een redelijk goed gestemde harp maar soms ook een slecht gestemde harp, dat was onvermijdelijk. Want als ik mijn dag niet had dan kon ik het echt niet goed horen.

Maar vandaag de dag is het gelukkig allemaal anders en ik kan wel zeggen dat een haakjes harp stemmen een stuk makkelijker is geworden.

Een haakjes harp stemmen, hoe gaat dat nu

In een vorig artikel heb ik je al uitgebreid verteld en voor gedaan hoe je het beste je haakjes harp kunt stemmen. Om dit artikel nog eens terug te lezen kijk je bij: Je harp stemmen, hoe kun je dat het beste doen.

In dit artikel wil ik je graag mijn visie geven op het goed stemmen van een haakjes harp, want ik heb gemerkt dat er toch nog wel wat onduidelijkheid is over de stand van de haakjes bij het stemmen. Er worden op het internet verschillende manieren besproken wat het best wel verwarrend maakt.
Uiteraard ben je er vrij in om de manier te kiezen die jij wilt, maar mijn keus gaat uit naar de onderstaande manier en ik zal je nu proberen uit te leggen waarom.

Stemmen in de toonsoort C of Es

Ik geef er de voorkeur aan om de harp te stemmen in de toonsoort van C, daarbij staan de haakjes boven aan de snaren als volgt: de C, D, F en G omlaag en de E, A en B omhoog.
Als ik in de toonsoort van C stem dan zijn alle tonen in deze toonsoort ook goed en zuiver gestemd. En omdat veel melodieën voor beginners in de toonsoort van C staan vind ik dit een logische manier.

Wanneer je alle haakjes omlaag zet (zoals ook op het internet wordt beschreven) dan staat de harp in de toonsoort van Es.
Als je nu met je stemapparaat gaat stemmen dan moet de C snaar op het stemapparaat een C aangeven, de D snaar een D, maar de E snaar moet als een Es gestemd worden en niet als een E.
Als je dan klaar bent met stemmen is je harp goed gestemd in de toonsoort van Es, als je dan liedjes gaat spelen in de toonsoort van Es (waarbij dus alle haakjes omlaag staan) is dat prima. Maar ga je de haakjes van de E, A en B na het stemmen omhoog zetten om in de toonsoort van C te gaan spelen dan kan het heel goed zijn dat de harp toch wat vals klinkt.
Hoe vervelend ook maar het gebeurt omdat de harp een houten instrument is wat werkt en in de loop der jaren kan het mechaniek van de haakjes soms hele kleine afwijkingen gaan krijgen.

Een onderhoudsbeurt voor de harp

Net als bij een auto die met regelmaat een onderhoudsbeurt krijgt is het ook voor je harp goed om hem zo af en toe een revisie beurt te geven.
Hierbij wordt o.a. gekeken naar de Intonatie. Na de beurt zul je merken dat het verstellen van de haakjes na het stemmen geen valsheid meer opleveren en dan maakt het dus niet uit op welke manier je de harp gaat stemmen.

Bij een nieuw instrument zou dit geen probleem moeten zijn maar na enkele jaren (afhankelijk van hoeveel de harp bespeeld wordt) zal dit zeker optreden, vandaar mijn keus om de haakjes harp te stemmen in de toonsoort van C.

Samenvatting

Omdat er heel veel liedjes in de toonsoort van C geschreven zijn, juist voor de beginnende harpist(e), waarbij dus de haakjes van de E, A en B omhoog staan, leer ik al mijn cursisten om ook op die manier te stemmen. In de toonsoort van C dus waarbij de haakjes van de C, D, F en G omlaag staan en de haakjes van de E, A en B omhoog.

Als je op deze manier de haakjes zet en met je stemapparaat gaat stemmen dan moet de C op je stemapparaat een C aangeven, de D een D, de E een E, de F een F, de G een G, de A een A en de B een B. Dan is je harp goed gestemd in de toonsoort van C.
Dit is de toonsoort waarin veel beginners melodieen zijn geschreven en wanneer je dan na al je stemwerk gaat spelen op je harp dan klinkt hij ook mooi en zuiver.

Zo spendeer je niet een heleboel tijd aan het stemmen van je harp en is hij uiteindelijk toch nog vals.
Want je begrijpt nu misschien wel dat wanneer je stemt in de toonsoort van Es, waarbij alle haakjes omlaag staan, het heel goed mogelijk is dat wanneer je na het stemmen de haakjes van de E, A en B omhoog zet, de harp mogelijk toch nog vals klinkt.
en dat is natuurlijk zonde van al je werk.

En zoals bij zoveel dingen, geldt ook hier het spreekwoord “Oefening baart kunst”.
Hoe vaker je je harp stemt, hoe makkelijker het stemmen wordt. Wen jezelf er aan om 1 maal in de week je harp te stemmen dan zul je zien dat het stemmen steeds makkelijker en sneller gaat. Je krijgt er routine in en de harp zal na een week meestal nog niet heel erg vals zijn.

Maar dat is juist een goed moment om te stemmen. Wanneer je wacht tot het echt geen gehoor meer is, dan zijn de snaren zoveel ontstemt dat je ze bij het stemmen teveel moet optrekken/aanspannen met als gevolg dat ze na het stemmen al heel snel weer zullen ontstemmen (omdat er teveel extra spanning ineens op komt te staan).
Met als gevolg dat je veel sneller weer op een valse harp zit te spelen.

Dus net zo als het verstandig is om met regelmaat te oefenen is het ook verstandig om met regelmaat je harp te stemmen.

Als jij nu bij jezelf denkt “Ik zou ook graag harp willen leren spelen”, vraag dan nu meteen het Gratis Ebook Welke harp? aan. Dit is de eerste stap om te nemen want na het lezen van dit eBook weet jij welke harp bij jou past.

Laat je hieronder even weten wat jouw ervaringen zijn met het stemmen van je harp?