De stand van de haakjes bij vele toonsoorten

de klankkast van de harp
De klankkast van de harp waar dient die voor
10 september 2020
Intervallen
De 7 bekendste intervallen in de muziek
8 oktober 2020
de klankkast van de harp
De klankkast van de harp waar dient die voor
10 september 2020
Intervallen
De 7 bekendste intervallen in de muziek
8 oktober 2020
De stand van de haakjes

In een vorig artikel heb ik je verteld waar de haakjes van de harp voor worden gebruikt en wat de stand van de haakjes is als je begint met harpspelen.
In dit artikel wil ik je meer vertellen en je uitleggen hoe de haakjes moeten staan in alle toonsoorten die mogelijk zijn op een haakjes harp of Keltische harp.

Allereerst even een korte samenvatting waarom de beginstand van de haakjes is zoals hij is:

 

In de muziek zijn er een heleboel vaste regels en zo ook voor het verhogen en verlagen van de noten.
De precieze uitleg komt in een later artikel maar voor nu is het goed om te weten dat het verhogen en verlagen van de noten in een vastgestelde volgorde gebeurd.
Er is hier geen enkele uitzondering op mogelijk.

 

De 1e toon die altijd verhoogd wordt is de F, dus dit wordt dan een Fis
De 2e toon die verhoogd wordt is de C, dus dit wordt een Cis
De 3e toon die verhoogd wordt is de G, dus dit wordt een Gis
De 4e toon die verhoogd wordt is de D, dus dit wordt een Dis

En daarom staan de haakjes van de F C G en D snaren allemaal omlaag, zodat ze makkelijk als het moet verhoogd kunnen worden.

 

De 1e toon die altijd verlaagd wordt is de B, dus dit wordt dan een Bes
De 2e toon die altijd verlaagd wordt is de E, dus dit wordt dan een Es
De 3e toon die altijd verlaagd wordt is de A, dus dit wordt dan een As

En daarom staan de haakjes van de B E en A snaren allemaal omhoog, zodat ze makkelijk verlaagd kunnen worden.

En daarom hebben de haakjes wanneer jij begint met harpspelen altijd de stand zoals op de onderstaande afbeelding aangegeven.

 

 

Extra Tip: Vergeet nooit na het spelen alle haakjes omlaag te zetten
(dit zorgt voor minder kans op springen van de snaren).

 

De toonsoort waarin de stand van de haakjes is zoals hierboven in de afbeelding wordt aangegeven, is de Toonsoort van C.
We zeggen dat er in de toonsoort van C geen verhogingen en geen verlagingen voorkomen.

 

De stand van de haakjes in de Toonsoorten van G, D, A en E

Omdat we in de toonsoort van C geen verhogingen of verlagingen hebben (kruizen of mollen), betekent dat vervolgens dat iedere andere toonsoort minstens 1 verhoging (kruis) of verlaging (mol) heeft.
We kijken nu eerst naar de toonsoorten met de verhogingen ofwel de kruizen.

 

De Toonsoort van G heeft 1 kruis en dat is de Fis.
De toonsoort met 1 kruis is altijd de toonsoort van G waarin de F verhoogd wordt naar Fis.
Dit is een regel uit de muziek en kan dus nooit anders zijn.

Het maakt daarbij ook niet uit welk instrument je bespeelt of in welk land je woont: 1 kruis is daardoor altijd voor de F en de toonsoort die daarbij hoort heet dus de toonsoort van G.

 

De Toonsoort met 2 kruizen is de toonsoort van D.
De eerste kruis is de Fis en de tweede kruis is de Cis.

 

De Toonsoort met 3 kruizen is de toonsoort van A.
De eerste kruis is de Fis, de tweede kruis is de Cis en de derde kruis is de Gis.

 

De Toonsoort met 4 kruizen is de toonsoort van E.
De eerste kruis is de Fis, de tweede kruis is de Cis, de derde kruis is de Gis en de vierde kruis is de Dis.

 

In de afbeelding hieronder zie je een duidelijk overzicht hiervan.
– De naam van de toonsoort
– De kruizen op de notenbalk
– De kruizen benoemd
– De stand van de haakjes

Als je op de afbeelding klikt krijg je de afbeelding in een pdf te zien die je kunt uitprinten en bij je harp kunt leggen.

 

de stand van de haakjes

 

 

De haakjes in de Toonsoorten F, Bes en Es

We gaan nu verder met de toonsoorten met de verlagingen ofwel met de mollen.

 

De Toonsoort van F heeft 1 mol en dat is de Bes.
De toonsoort met 1 mol is altijd de toonsoort van F waarin de B verlaagd wordt naar Bes.

 

De Toonsoort met 2 mollen is de toonsoort van Bes.
De eerste mol is de Bes en de tweede mol is de Es.

 

De Toonsoort met 3 mollen is de toonsoort van Es.
De eerste mol is de Bes, de tweede mol is de Es en de derde mol is de As.

 

In de afbeelding hieronder zie je hier weer een duidelijk overzicht van.
– De naam van de toonsoort
– De mollen op de notenbalk
– De mollen benoemd
– De stand van de haakjes

 

Ook deze afbeelding kun je uitprinten door er op te klikken, je krijgt dan een pdf te zien die je kunt uitprinten en bij je harp kunt leggen.

 

de stand van de haakjes

 

 

In de 2 video’s hieronder laat ik je zien en kun je horen hoe de haakjes in de verschillende toonsoorten staan.
Eerst de toonsoorten met de kruizen:

 

 

En nu de toonsoorten met de mollen:

 

 

 

Helpen deze overzichten je bij het goed neerzetten van de haakjes?

 

 

 

 

Tanya Tienpont
Tanya Tienpont
Tanya is een groot liefhebber van muziek. Graag wil zij met de website Harplessenonline jou helpen om op een leuke en eenvoudige manier harp te leren spelen.

4 Comments

  1. Lilian schreef:

    Tanya,

    Helemaal TOP!!!
    Wat ben ik superblij dat ik nu alles op een rij heb wat kruizen en mollen betreft.
    Ik heb het meteen uitgeprint en dit mooie overzicht bij mijn harp neergelegd.
    Moet ik nog even kwijt dat je het ook heel goed laat zien in de 2 filmpjes. Het is helemaal duidelijk. Dank je wel voor jouw lieve en rustige uitleg.

    • Tanya Tienpont schreef:

      Beste Lilian,

      Dank je wel voor je berichtje, wat fijn om te lezen dat je de overzichten goed kunt gebruiken.
      En ik ben blij dat de video’s ook goed werken, dank je zeer.
      Succes en veel plezier met harpspelen.

      Vriendelijke groeten,

      Tanya

  2. Leah schreef:

    Hi Tanya, ja ik ben ook heel blij met je duidelijke uitleg van de kruizen en mollen.
    Het is heel raar, maar ik heb steeds last met de octaven.
    Zit ik te hoog of te laag? . Speciaal met de F sleutel. Ik moet dan steeds weer kijken naar jouw video. Vreemd hè?

    • Tanya Tienpont schreef:

      Beste Leah,

      Fijn dat de uitleg van de stand van de haakjes duidelijk is, goed om te horen dat je er wat mee kunt.
      Je vraag van de octaven begrijp ik niet helemaal, maar waarschijnlijk kom je er achter als je nogmaals de video goed bekijkt.
      Veel plezier met harpspelen.

      Vriendelijke groeten,
      Tanya

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *